کتتر آرتریال چیست؟
کتتر آرتریال (شریانی) یکی از ابزارهای حیاتی در پزشکی مدرن است که برای دسترسی مستقیم به شریان‌های بدن و نظارت دقیق بر فشار خون شریانی یا انجام نمونه‌گیری‌های مکرر خونی استفاده می‌شود. این وسیله به‌ویژه در بخش‌های مراقبت‌های ویژه و در طول جراحی‌ها برای کنترل دقیق علائم حیاتی بیمار کاربرد دارد. علاوه بر این، کتتر آرتریال در بیماران بدحال که نیاز به اندازه‌گیری لحظه‌ای پارامترهای خونی مانند گازهای خون، الکترولیت‌ها و لاکتات دارند نیز استفاده می‌شود.
ساختار و نحوه عملکرد کتتر آرتریال
کتتر آرتریال از یک لوله نازک، انعطاف‌پذیر و زیست‌سازگار تشکیل شده است که از طریق یک سوزن راهنما وارد شریان می‌شود. این کتتر به یک سیستم مانیتورینگ فشار متصل است که فشار خون شریانی را به‌صورت لحظه‌ای و دقیق اندازه‌گیری می‌کند. همچنین، این سیستم می‌تواند به یک دستگاه ترانسدیوسر فشار متصل شود که سیگنال‌های فشاری را به داده‌های دیجیتال تبدیل کرده و اطلاعات دقیقی در اختیار پزشکان قرار می‌دهد. علاوه بر این، برخی از انواع کتترهای آرتریال دارای پورت‌های اضافی برای نمونه‌گیری خون یا تزریق داروهای خاص هستند.
انواع کتتر آرتریال
کتترهای آرتریال بر اساس محل قرارگیری و جنس به دسته‌های مختلفی تقسیم می‌شوند:
بر اساس محل قرارگیری
- کتتر رادیال: این کتتر در شریان رادیال مچ دست قرار می‌گیرد و رایج‌ترین نوع آن است. استفاده از این نوع کتتر کمترین میزان عوارض و بیشترین راحتی برای بیمار را به همراه دارد. این روش معمولاً در بیماران بستری در بخش مراقبت‌های ویژه و در جراحی‌های طولانی‌مدت به کار می‌رود.
- کتتر فمورال: در شریان فمورال در کشاله ران قرار داده می‌شود و برای بیمارانی که دسترسی به شریان‌های محیطی مشکل است، استفاده می‌شود. این نوع کتتر بیشتر در بیمارانی که نیاز به پایش دقیق‌تر دارند یا در شرایط اضطراری به کار گرفته می‌شود.
- کتتر براکیال: این نوع کتتر در شریان بازویی قرار می‌گیرد و کمتر از انواع دیگر مورد استفاده قرار می‌گیرد، اما در موارد خاص که دسترسی به شریان‌های دیگر ممکن نیست، انتخاب مناسبی است.
بر اساس جنس
- کتترهای پلی‌یورتان: نرم، انعطاف‌پذیر و زیست‌سازگار هستند و معمولاً برای استفاده‌های طولانی‌مدت توصیه می‌شوند. این نوع کتترها احتمال آسیب به دیواره رگ را کاهش داده و خطر ترومبوز را به حداقل می‌رسانند.
- کتترهای PVC: ارزان‌تر و مقاوم‌تر هستند اما در استفاده‌های طولانی‌مدت ممکن است موجب تحریک دیواره شریان شوند. این نوع کتتر بیشتر در مواقعی که نیاز به پایش کوتاه‌مدت است، به کار گرفته می‌شود.
سایزبندی کتتر آرتریال
سایز کتتر آرتریال معمولاً بر اساس قطر داخلی و با مقیاس گیج (G) اندازه‌گیری می‌شود. اندازه‌های رایج شامل:
- 20G: این سایز برای بیماران بالغ که نیاز به مانیتورینگ استاندارد دارند، مورد استفاده قرار می‌گیرد. به دلیل قطر مناسب، امکان جریان کافی خون از طریق کتتر فراهم شده و اندازه‌گیری فشار خون دقیق‌تر انجام می‌شود. همچنین در شرایطی که نیاز به نمونه‌گیری‌های متعدد از خون شریانی وجود دارد، این سایز انتخاب مناسبی محسوب می‌شود.
- 22G: این سایز مناسب بیمارانی است که دارای رگ‌های کوچک‌تری هستند یا در شرایطی که نیاز به کتتر نازک‌تری وجود دارد، استفاده می‌شود. به‌عنوان مثال، در بیمارانی که دچار مشکلات انعقادی هستند یا فشار خون پایین‌تری دارند، استفاده از کتتر 22G می‌تواند ریسک خونریزی و سایر عوارض را کاهش دهد. همچنین، این سایز برای بیماران مسن که رگ‌های شکننده‌تری دارند، توصیه می‌شود.
- 24G: این سایز از کتتر آرتریال معمولاً در بیماران اطفال و نوزادان به کار گرفته می‌شود. قطر بسیار کوچک آن باعث می‌شود که کمترین آسیب به عروق حساس این گروه سنی وارد شود. علاوه بر این، در مواردی که نیاز به مانیتورینگ طولانی‌مدت فشار خون در نوزادان وجود دارد، این سایز بهترین انتخاب برای جلوگیری از عوارض احتمالی است. این کتتر همچنین در موارد خاص مانند جراحی‌های حساس یا شرایطی که نیاز به تزریق مداوم و پایش دقیق فشار خون در کودکان وجود دارد، مورد استفاده قرار می‌گیرد.
کاربردهای کتتر آرتریال
- پایش مداوم فشار خون شریانی: به‌ویژه در بیمارانی که وضعیت همودینامیکی ناپایداری دارند، این کتتر امکان اندازه‌گیری لحظه‌ای فشار خون را بدون نیاز به استفاده از کاف فشارسنج فراهم می‌کند. این قابلیت در بخش‌های مراقبت ویژه و در طول جراحی‌های سنگین بسیار حیاتی است، زیرا تغییرات فشار خون بیمار باید به‌صورت مداوم ثبت و تحلیل شود تا تصمیم‌گیری‌های درمانی دقیق‌تری انجام گیرد.
- نمونه‌گیری‌های مکرر خونی: در بیماران بدحال، اندازه‌گیری مکرر گازهای خونی، الکترولیت‌ها و سایر شاخص‌های بیوشیمیایی ضروری است. استفاده از کتتر آرتریال نیاز به سوراخ کردن مکرر پوست را برطرف می‌کند، که این امر علاوه بر کاهش درد و ناراحتی بیمار، احتمال بروز عفونت و آسیب به رگ‌ها را نیز کاهش می‌دهد. این موضوع در مدیریت بیماران مبتلا به نارسایی تنفسی یا مشکلات شدید متابولیک بسیار مهم است.
- تزریق داروهای خاص: در برخی موارد، کتتر آرتریال برای تجویز داروهایی که نیاز به ورود سریع به سیستم گردش خون دارند، مورد استفاده قرار می‌گیرد. این موضوع به‌خصوص در داروهای تنظیم‌کننده فشار خون اهمیت دارد، زیرا داروهایی مانند وازوپرسورها و اینوتروپ‌ها نیاز به دقت بالایی در میزان و زمان‌بندی تزریق دارند. استفاده از کتتر آرتریال در این شرایط باعث توزیع یکنواخت دارو و اثرگذاری سریع‌تر آن می‌شود.
مزایای استفاده از کتتر آرتریال
- دقت بالا در اندازه‌گیری فشار خون: به دلیل دسترسی مستقیم به شریان، اندازه‌گیری‌ها بسیار دقیق هستند.
- امکان نمونه‌گیری‌های مکرر بدون نیاز به سوراخ کردن مکرر پوست: این امر باعث کاهش درد و ناراحتی بیمار می‌شود.
- پایش لحظه‌ای و مداوم: امکان نظارت بر تغییرات سریع در وضعیت همودینامیک بیمار وجود دارد.
مراقبت‌ها و نکات ایمنی
استفاده از کتتر آرتریال نیازمند مراقبت‌های ویژه‌ای است تا از عوارض احتمالی جلوگیری شود:
- پیشگیری از عفونت: رعایت دقیق اصول ضدعفونی و تعویض منظم پانسمان‌ها ضروری است.
- پایش محل ورود کتتر: برای شناسایی علائم عفونت یا انسداد.
- اطمینان از عملکرد صحیح سیستم: بررسی منظم اتصالات و عملکرد دستگاه‌های متصل به کتتر.
جمع‌بندی معرفی کتتر آرتریال
کتتر آرتریال یکی از ابزارهای حیاتی در مدیریت بیماران بدحال یا نیازمند پایش مداوم است. با توجه به انواع مختلف این کتتر و سایزبندی متنوع، انتخاب کتتر مناسب با وضعیت بیمار می‌تواند به بهبود فرآیند درمان و دقت در کنترل علائم حیاتی کمک کند.
در صورت تمایل می‌توانید این محصول را در سایت ما مشاهده کرده و اطلاعات بیشتری کسب کنید. همچنین اگر سوالی دارید یا به راهنمایی نیاز دارید، تیم پشتیبانی سلامت گستر نانو دارو در ساعات کاری همراه شماست. برای ارتباط سریع‌تر، از طریق واتس‌اپ با ما در تماس باشید.