عفونت ادراری (UTI) رایج‌ترین نوع عفونت بیمارستانی در دنیا محسوب می‌شود و طبق بررسی‌های مختلف، بیش از ۴۰ درصد از کل عفونت‌های بیمارستانی را شامل می‌شود. با وجود استفاده گسترده از آنتی‌بیوتیک‌ها، هنوز هم UTIها عامل قابل‌توجهی برای مرگ‌ومیر و بیماری‌های مرتبط با بستری در بیمارستان هستند. مقایسه سوند نلاتون و فولی نشان می‌دهد استفاده از سوند نلاتون می‌تواند به کاهش عفونت‌های ادراری کمک کند و انتخاب بهتری برای بیماران بستری باشد.
بیشتر موارد UTI در بیماران بستری، در ارتباط مستقیم با استفاده از سوندهای ادراری (UC) یا انجام روش‌های اورولوژیک اتفاق می‌افتند. سوندگذاری ادراری، یکی از رایج‌ترین اقدامات مراقبتی در بیماران بستری است؛ اما در عین حال می‌تواند با ورود باکتری‌ها به ادرار، بروز علائم ناخوشایند و عوارض جدی، کیفیت خدمات سلامت را تحت‌تأثیر قرار دهد.
با وجود پیشرفت در ساخت تجهیزات پزشکی، همچنان عفونت‌های ناشی از سوندها شایع، پرهزینه و گاه خطرناک هستند. علت اصلی این عفونت‌ها، تشکیل بیوفیلم روی سطح داخلی و خارجی سوند است؛ بیوفیلم‌هایی که با چسبیدن پروتئین‌های بدن به سطح سوند، محل مناسبی برای رشد باکتری‌ها فراهم می‌کنند. منشأ این باکتری‌ها معمولاً ناحیه اطراف پیشاب‌راه یا بالا رفتن آلودگی از کیسه ادرار است.
سوندهای ادراری در انواع مختلفی از نظر جنس، سایز و شکل طراحی می‌شوند تا ریسک عفونت را کاهش دهند. حتی سوندهای ضدباکتری یا آغشته به آنتی‌بیوتیک نیز طراحی شده‌اند، اما این مدل‌ها هم گران هستند و هم در بسیاری از مراکز درمانی در دسترس نیستند، ضمن اینکه برخی تحقیقات نشان داده‌اند تأثیر چندانی در کاهش UTI علامت‌دار ندارند.
به همین دلیل، بیشتر پزشکان همچنان از سوند فولی معمولی استفاده می‌کنند. اما سوند فولی، به دلیل داشتن لاتکس، می‌تواند منجر به تحریک بافت مثانه، عفونت و حتی در برخی موارد سیستیت خونریزی‌دهنده شود. به همین خاطر، در چند مطالعه توصیه شده است که سوند نلاتون جایگزین سوند فولی شود تا از بروز این عوارض جلوگیری شود.
مقایسه سوند نلاتون و فولی
جزئیات مطالعه حیوانی: مقایسه سوند نلاتون و فولی
مقایسه سوند نلاتون و فولی از جولای تا سپتامبر ۲۰۱۳ در دانشگاه علوم پزشکی کاشان انجام شد. در این پژوهش، ۶۰ خرگوش نر نژاد نیوزلندی، پنج‌ماهه و با وزن بین ۲ تا ۲.۵ کیلوگرم، به‌صورت تصادفی در سه گروه بیست‌تایی تقسیم شدند:
- گروه اول: دریافت سوند نلاتون (شماره ۸، ساخت شرکت VRP مالزی)
- گروه دوم: دریافت سوند فولی (شماره ۸، همان سازنده)
- گروه سوم: بدون سوندگذاری (گروه کنترل)
تمام حیوانات از یک هفته قبل از آزمایش، در شرایط یکسان تغذیه و نگهداری شدند (دمای ۲۱±۱ درجه، چرخه روشنایی ۱۲ ساعته). برای سوندگذاری، حیوانات در وضعیت خوابیده به پشت روی میز جراحی فیکس شده و عمل تحت شرایط کاملاً استریل توسط رزیدنت جراحی انجام شد. از ژل لوبریکانت، فیکس‌کننده پارچه‌ای و تکنیک‌های آسپتیک برای نصب دقیق سوند استفاده شد. سوندها به مدت ۷ روز در مثانه باقی ماندند.
پس از این مدت، نمونه‌های ۱ میلی‌لیتری ادرار از هر خرگوش با روش سوپراپوبیک جمع‌آوری شده و بلافاصله در محیط آگار خون کشت داده شدند. عفونت ادراری زمانی تشخیص داده شد که شمارش میکروبی بیش از یا برابر با ۱۰۰ کلنی در میلی‌لیتر باشد. در ادامه، نوع باکتری مولد نیز شناسایی شد.
تمام داده‌ها شامل نام گروه، کد حیوان، شمار CFU و نوع باکتری، در چک‌لیست مطالعه ثبت گردید.
مقایسه سوند نلاتون و فولی
رعایت اصول اخلاقی حیوانی در آزمایش مقایسه سوند نلاتون و فولی
تمام مراحل نگهداری حیوانات و انجام آزمایش‌ها، مطابق با راهنمای مراقبت و استفاده از حیوانات آزمایشگاهی (1996) و در چارچوب اصول اعلام‌شده در بیانیه هلسینکی انجام شد. طرح پژوهش نیز به تأیید شورای پژوهشی و کمیته اخلاق دانشگاه علوم پزشکی کاشان رسیده بود.
تحلیل آماری و نتایج تکمیلی مقایسه سوند نلاتون و فولی
اطلاعات ثبت‌شده وارد نرم‌افزار SPSS نسخه 13.0 شد و از آزمون‌های کای‌دو و دقیق فیشر برای تحلیل استفاده شد. سطح معناداری آماری نیز P < 0.05 در نظر گرفته شد.
در گروه نلاتون، تنها ۳ مورد عفونت انتروکوکی ثبت شد، درحالی‌که این عدد در گروه فولی ۹ مورد بود (P = 0.038) که از نظر آماری معنادار است.
همچنین ۳ مورد عفونت استاف‌اورئوسی در گروه فولی و ۱ مورد در گروه نلاتون گزارش شد (P = 0.605).
در مقایسه سوند نلاتون و فولی، عفونت مجاری ادراری (UTI) در هر دو گروه مداخله مشاهده شد، اما در گروه کنترل هیچ موردی از عفونت گزارش نشد. بین دو نوع سوند به‌لحاظ بروز UTI تفاوت معناداری وجود داشت و سوند نلاتون با ریسک کمتری از عفونت همراه بود.
تاکنون مطالعات کمی در این زمینه منتشر شده‌اند. این تحقیقات اغلب صرفاً به بررسی خطر ابتلا به UTI پس از کارگذاری سوند ادراری پرداخته‌اند و نتایج متناقضی نیز گزارش کرده‌اند. به‌عنوان مثال، اوکای و همکاران در مطالعه‌ای روی ۸۱۶۹ بیمار دارای سوند ادراری نشان دادند که قرار گرفتن طولانی‌مدت در معرض سوند، یک عامل خطر قطعی برای ابتلا به UTI محسوب می‌شود. آن‌ها تأکید کردند که باید تحقیقات بیشتری برای شناسایی سایر عوامل مؤثر بر بروز UTI ناشی از سوند انجام شود.
یافته‌های اوکای با نتایج مطالعه حاضر همسو است و نشان می‌دهد که نرخ بالای عفونت را باید در بیمارانی که سوندگذاری می‌شوند، انتظار داشت. البته، اوکای تفاوت میان انواع سوندها در ایجاد عفونت را بررسی نکرده است.
در مقابل، اسمریک و همکاران بروز UTI ناشی از سوند را در سگ‌ها بررسی کرده و گزارش دادند که قرار دادن سوند دائمی در این حیوانات با ریسک پایین عفونت همراه بوده است. آن‌ها همچنین اعلام کردند که کشت میکروبی نوک سوند نمی‌تواند به‌طور دقیق پیش‌بینی‌کننده بروز عفونت باشد.
حسین‌پور و نیکول نیز در مطالعات جداگانه‌ای، تفاوت معناداری میان سوندهای سیلیکونی و لاتکسی از نظر احتمال UTI پیدا نکردند. این یافته مشابه با نتایج شوم و همکاران است که گزارش کردند هنوز شواهد کافی در مورد برتری یک نوع سوند نسبت به نوع دیگر در بیماران بستری با سوندگذاری کوتاه‌مدت وجود ندارد.
مجموع این مطالعات در کنار یافته‌های مطالعه حاضر، نشان می‌دهد که نیاز جدی به شناسایی عوامل مؤثر بر نرخ عفونت در بیماران سوندگذاری‌شده وجود دارد.
مقایسه سوند نلاتون و فولی
پیشگیری از UTI ناشی از سوند
مؤثرترین روش برای پیشگیری از عفونت، محدود کردن استفاده از سوند و برداشتن آن در اولین زمان ممکن است. تعویض یا خارج‌سازی سوند نیز می‌تواند در مدیریت عفونت مؤثر باشد.
پرستاران می‌توانند نقش مهمی در پیشگیری از UTI ناشی از سوند ایفا کنند؛ از جمله با رعایت اصول استریل در زمان نصب، مراقبت صحیح حین استفاده، و خارج‌سازی به‌موقع سوند.
برخی پژوهش‌ها نشان داده‌اند که پیشگیری آنتی‌بیوتیکی می‌تواند نرخ بروز UTI ناشی از سوند را کاهش دهد، اما راهنماهای بالینی فعلی، استفاده منظم از آنتی‌بیوتیک یا سوندهای پوشش‌دار ضد میکروب را توصیه نمی‌کنند.
نتایج نهایی آزمایش مقایسه سوند نلاتون و فولی
در مقایسه سوند نلاتون و فولی، باکتری‌های جداشده از نمونه‌های مبتلا به UTI شامل انتروکوک و استافیلوکوک بودند. در مطالعات انسانی، باکتری‌هایی مانند اشرشیا کلی (E. coli)، کلبسیلا، سودوموناس آئروژینوزا، آسینتوباکتر، استافیلوکوک، انتروکوک و سایر باکتری‌های گرم منفی بیشتر مشاهده شده‌اند.
در دو مطالعه انسانی دیگر، اشرشیا کلی شایع‌ترین باکتری جداشده از بیماران سوندگذاری‌شده بود. با این حال، در یک مطالعه حیوانی دیگر، باکتری‌هایی مانند E. coli و پروتئوس در سگ‌های بدون سوند شایع‌تر بودند، درحالی‌که انتروباکتر و استافیلوکوک بیشتر در سگ‌های دارای سوند دیده شدند.
شواهد نشان می‌دهد که پوست بیمار و سطوح پرتماس محیطی منابع مهمی برای آلودگی سوندها در بیماران بستری هستند.
مقایسه سوند نلاتون و فولی
نتیجه‌گیری نهایی مقایسه سوند نلاتون و فولی
در این مطالعه، هدف بررسی مناسب‌ترین نوع سوند ادراری (فولی یا نلاتون) برای استفاده کوتاه‌مدت در مدل حیوانی بود. یکی از محدودیت‌های مطالعه، عدم بررسی تغییرات بافتی در مثانه حیوانات بود.
با این حال، یافته‌ها نشان داد که مقایسه سوند نلاتون و فولی از نظر ایجاد UTI تفاوت قابل‌توجهی وجود دارد و سوند نلاتون با خطر بسیار کمتری از عفونت همراه بود.
با توجه به شیوع بالای عفونت‌های مرتبط با سوند در بیماران بستری، افزایش مدت بستری و تحمیل هزینه‌های درمانی، پیشنهاد می‌شود که در صورت امکان، از سوند نلاتون به‌جای فولی استفاده شود.
برای تعیین قطعی اثربخشی نوع سوند و تطابق آن با شرایط هر بیمار، انجام مطالعات بیشتر ضروری‌ست.
منبع خبر: nih.gov